Donghornsterpad is de naam van het nieuwe fietspad tussen de Friesestraatweg en de nieuwe ACM brug in Groningen. Donghornsterpad zullen jullie je afvragen, wat is dat nou weer?? Lees allemaal dit verhaal maar eens, dan weten jullie net als ik (dankzij de Groninger Archieven) alles over deze naam.
Donghorn en Pishorn
een weinig appetijtelijk namenpaar
[14e eeuw]
In een akte van 5 juni 1339 sloten de burggraaf van Coevorden, de schulte van Eelde, het landschap Drenthe en de stad Groningen een verdrag. Daarin werd precies vastgelegd in welk gebied de bepalingen van de overeenkomst zouden gelden. Een deel ervan werd aangeduid als 'Westerdijk'. De namen van enkele markante plekken in dit gebied komen we in de een of andere vorm ook in latere teksten tegen en bestaan voor een deel ook nu nog.
De scherpe bocht die het Reitdiep ten noordwesten van Groningen maakte-tussen het huidige Kostverloren en de Oranjebuurt-heet in het stuk Dodingehorn. Deze naam is afgeleid van de mansnaam Doede of Dode. In verkorte vorm, Donghorn, is hij lange tijd volop gebruikt, maar tegenwoordig kent bijna niemand hem meer. Omdat 'dong' in de streektaal 'mest' betekent, zou men kunnen denken dat het hier gaat om een 'mesthoek': een plaats waar men gewoon was mest of drek te storten.
Geheel vergeten is een andere naam uit de akte van 1339: de 'Pishorn'. Met deze 'horn' of hoek wordt een stuk land bedoeld dat bij een grote kronkel in de Drentse A ten zuidwesten van Groningen lag. De 'horn' leeft voort in de naam van het klooster van Maria ten Hoorn, dat heeft gestaan ten zuidoosten van de kruising Laan Corpus den Hoorn-Paterswoldseweg. Het woordje 'pis' in Pishorn houdt verband met de ligging van deze buurt. Het gaat hier om een veengebied dat altijd 'kletsnat' is geweest. Belangrijker echter is nog dat het streekje, vanuit de stad Groningen gezien, gelegen was in de richting van waaruit doorgaans de regen kwam en komt. Ook het Oostfriese dialect kent het woord 'Pisshörn' in deze betekenis. Verder vinden we ook ten zuiden van Leeuwarden, bij Barrahûs, een 'Piskhoarnedyk'. Tenslotte bevindt zich ook in de Noordhollandse gemeente Anna Paulowna, even ten oosten van het dorp Wieringerwaard, een 'Pishoek'. Het gaat hier om een knik in de voormalige Zuiderzeedijk. Gezien vanaf het eiland Wieringen lag ook dit markante punt in het zuidwesten.
Auteur: Jan van den Broek
Instelling: Groninger Archieven
Geen opmerkingen:
Een reactie posten